yuz.uz sayti fotosurati
Kelgusi yili O‘zbekiston paxta dalalarida «Shinjon tajribasi» asosida 300 ming gektarga chigit ekiladi. Bu maxsus urug‘lardan foydalanish, qishloq xo‘jaligi texnologiyalarini faol joriy etish va hosil terimi paytida keng ko‘lamli mexanizatsiya ishlarini talab etadi. Prezident Shavkat Mirziyoyev mazkur tajriba haqida Qishloq xo‘jaligi xodimlari kuni munosabati bilan soha vakillari bilan bo‘lib o‘tgan uchrashuvda ma’lum qildi, deb xabar beradi davlat rahbari matbuot xizmati.
Davlat rahbari 891 ming gektar maydonda paxta faqat 76-sxema bo‘yicha, ya’ni ilg‘or qishloq xo‘jaligi texnologiyalari yordamida yetishtirilishini qo‘shimcha qildi. Shu bilan birga, ko‘sak qurti, gerbitsid, sho‘r va suvsizlikka chidamli xorijiy navlar ekiladigan maydonlar 2 karra ko‘paytirilib, 500 ming gektarga olib chiqiladi.
Mirziyoyevning so‘zlariga ko‘ra, fermerlar uchun imtiyozli kreditlar ko‘rinishida tomchilatib sug‘orish texnologiyasini joriy etish uchun 2,6 trillion so‘m (216,6 million dollar) ajratiladi. O‘z mablag‘idan paxta yetishtirgan fermerlarga hosilning 10 foizigacha qismini subsidiyalashga 250 milliard so‘m (20,8 million dollar) beriladi.
Xususan, ilmiy markazlarda 56 ta mahalliy navni xorijiy navlar bilan seleksiya qilish asosida paxta urug‘chiligi rivojlantiriladi. Genomika va Paxtachilik ilmiy institutlariga fitotron va issiqxona qurib beriladi.
Endilikda paxta va g‘alla yo‘nalishidagi fermerlarning alohida reytingi yuritiladi. Soliqlar yoki boshqa to‘lovlar bo‘yicha qarzi bo‘lmagan tajribali tadbirkorlarga imtiyozli kreditlar beriladi.
2026 yildan boshlab paxta, g‘alla va issiqxona mahsulotlari uchun ixtiyoriy ekin sug‘urtasi joriy etiladi. Ushbu badallarning yarmi davlat budjeti hisobidan qoplanadi.
Prezident o‘z nutqida qishloq xo‘jaligining boshqa sohalariga ham e’tibor qaratdi. U yangi bog‘lar va uzumzorlar yaratish, shuningdek, mavjudlarini ta’mirlash bo‘yicha uch yillik dastur ishlab chiqilishini e’lon qildi. Ushbu dastur tadbirkorlarga imtiyozli kredit berish mexanizmini joriy etish, eksportchilarni moliyaviy qo‘llab-quvvatlash va boshqa ko‘p narsalarni o‘z ichiga oladi.
Yana bir muhim masala — go‘sht va sut mahsulotlarini ishlab chiqarishni ko‘paytirish rejalarini amalga oshirish. Ushbu sohada ishlaydigan tadbirkorlar ham bir qator imtiyoz va preferensiyalarga ega bo‘ladilar. Faqatgina kelgusi yilda Jahon banki va Xalqaro qishloq xo‘jaligini rivojlantirish jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan chorvachilik loyihalari uchun 157 million dollar ajratiladi.
Baliqchilikda naslni yangilash, hosildorlikni oshirish va shaffoflikni ta’minlash bo‘yicha ham bir qator yangiliklar joriy qilinadi. Jumladan, karp va sovuq suv baliqlari bo‘yicha Vengriya va Norvegiyadagi hamkorlar bilan Yangiyo‘l va Bo‘stonliq tumanlarida 2 ta naslchilik markazi tashkil qilinadi. Bunday fermer xo‘jaliklarini rivojlantirish uchun import qilingan baliqlar uchun kompensatsiya to‘lovlari, bojxona to‘lovlaridan ozod qilish va soliq yukini kamaytirish ko‘zda tutilgan.
Hozirda 3,5 million kishi ish bilan ta’minlangan qishloq xo‘jaligi sohasining natijalari ham taqdim etildi. Joriy yili fermerlar taxminan 4 million tonna paxta yig‘ib olishdi, o‘rtacha hosildorlik birinchi marta gektariga 46 sentnerga yetdi. G‘alla yetishtiruvchilar 8,4 million tonna (gektariga 85 sentner), guruch yetishtiruvchilar esa 1,3 million tonna hosil yig‘ib olishdi, o‘rtacha hosildorlik gektariga 50 sentnerni tashkil etdi.
Bu yil 3,4 million tonna meva, 2 million tonna uzum, 19,5 million tonna sabzavot, kartoshka va bug‘doy hamda 1 million tonna dukkakli va moyli ekinlar yetishtirildi.
Yil boshidan oziq-ovqat eksporti 37 foizga o‘sib, 3 milliard dollarga yetdi, yil yakuni bilan bu ko‘rsatkich ilk bor 3,2 milliard dollardan oshadi.
