18 dekabr kuni bo‘lib o‘tgan yig‘ilishda O‘zbekiston Senati 2026 yil uchun davlat budjeti to‘g‘risidagi qonunni ma’qulladi. Hujjatga ko‘ra, kelgusi yil hukumat xarajatlarining 55 foizi yoki 220 trillion so‘m (18,3 milliard dollardan ortiq) ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash va inson kapitalini rivojlantirishga yo‘naltiriladi. Bu haqda Oliy Majlis yuqori palatasi matbuot xizmati xabar berdi.
Bosh vazir o‘rinbosari, Iqtisodiyot va moliya vaziri Jamshid Qo‘chqorov senatorlar oldida nutq so‘zladi. U asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar va fiskal siyosat ustuvorliklarini taqdim etdi.
Tasdiqlangan hujjatga ko‘ra, 2026 yilda yalpi ichki mahsulot (YAIM) o‘sishi 6,6% ni tashkil etishi prognoz qilinmoqda. Inflyatsiya 7% doirasida saqlanishi va aholi jon boshiga to‘g‘ri keladigan YAIM 4000 dollardan oshishi kutilmoqda.
Xususan, mazkur Qonunda 2026 yilda konsolidatsiyalashgan budjet daromadlari 515,8 trln so‘m, xarajatlar esa 567,6 trln so‘m (47,3 milliard dollar) miqdorida shakllantirilgan. Bunda konsolidatsiyalashgan budjet taqchilligi yalpi ichki mahsulotga nisbatan 3 foizdan oshmasligi vazifasi nazarda tutilgan.
2026 yil uchun davlat budjeti xarajatlari 402,6 trillion so‘m (33,5 milliard dollar) miqdorida tasdiqlandi.
Ta’lim sohasi ustuvor yo‘nalish bo‘lib qolmoqda, unga 100 trillion so‘m (8,3 milliard dollar) ajratilgan bo‘lib, bu barcha budjet xarajatlarining chorak qismini tashkil etadi. Sog‘liqni saqlashga 49 trillion so‘m (4,1 milliard dollar) ajratiladi, bu joriy yilga nisbatan 11,4% ga ko‘p. Sport xarajatlari jami 3,7 trillion so‘m (308,3 million dollar) va madaniyatga 4,4 trillion so‘m (366,6 million dollar) ajratiladi.
Aholining uy-joy sharoitlarini yaxshilashga 15 trillion so‘m (1,25 milliard dollar) ajratiladi. Shundan 12,3 trillion so‘m (1 milliard dollar) ipoteka kreditlariga, 2,7 trillion so‘m (225 million dollar) esa subsidiyalarga yo‘naltiriladi.
Budjet taqchilligini qoplash va loyihalarni moliyalashtirish uchun tashqi qarz olish cheklovlari belgilangan. Kamomadni qoplash uchun jalb qilingan mablag‘lar 2,5 milliard dollar bilan cheklangan, shuncha mablag‘ investitsiya loyihalari uchun ajratilgan.
Davlat qimmatbaho qog‘ozlarining maksimal sof hajmi 30 trillion so‘m (2,5 milliard dollar), yangi davlat-xususiy sheriklik (DXSH) loyihalarining maksimal qiymati esa 6,5 milliard dollarni tashkil etadi.
Hududlar rivojlanishi va fuqarolik tashabbuslariga alohida e’tibor qaratilmoqda. Parlament a’zolari tomonidan tashabbus ko‘rsatilgan loyihalar uchun mablag‘larni o‘z ichiga olgan holda, «Tashabbusli budjet» dasturi uchun 6 trillion so‘m (500 million dollar) ajratilgan. 2026 yildan boshlab QQS daromadlarining 5 foizi Toshkent shahar budjetida qoladi va 20 foizi Qoraqalpog‘iston va viloyatlar budjetlariga tushadi. Natijada, hududlar 4,3 trillion so‘m (358 million dollar) olish imkoniyatiga ega bo‘ladi.
