Ravshan Mamatov. podrobno.uz sayti fotosurati
O‘zbekiston prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Narkotiklarni nazorat qilish milliy markazi (NNMM) direktori Ravshan Mamatov bir qator hollarda mansabdor shaxslar noqonuniy giyohvand moddalar savdosiga aloqador ekani va giyohvand moddalar laboratoriyalari to‘g‘ridan to‘g‘ri uchastka inspektorlarining yashash joylarida tashkil etilganini ma’lum qildi. Bu haqda markaz rahbari Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputatlari oldida qilgan chiqishida ma’lum qildi, deb xabar beradi Podrobno.uz.
Markaz rahbari so‘nggi besh yil ichida musodara qilingan sintetik giyohvand moddalar hajmi 80 baravar, unga bog‘liq jinoyatlar soni esa ikki baravar ko‘payganiga oid statistikani keltirdi. Uning qo‘shimcha qilishicha, vaziyat O‘zbekiston nolegal guruhlar tomonidan noqonuniy giyohvand moddalar uchun tranzit hududi sifatida foydalanilayotgani bilan yanada og‘irlashmoqda. Biroq, respublikaning o‘zida ham jiddiy muammolar mavjud. Shunday qilib, o‘tgan yili beshta giyohvand moddalar ishlab chiqaruvchi laboratoriya fosh qilingan bo‘lsa, bu yili 13 tasi aniqlangan.
Shu munosabat bilan, bunday jinoyatlarga qarshi kurashni kuchaytirish uchun bir qator choralar taklif qilindi. Ta’kidlanishicha, 17 dekabr kuni O‘zbekiston parlamentining quyi palatasi giyohvand moddalar, psixotrop va kuchli ta’sir qiluvchi moddalarning noqonuniy aylanishi uchun jazolarni kuchaytiruvchi qonun loyihasini qabul qildi. Hujjatda Respublika Jinoyat kodeksiga giyohvand moddalar bilan bog‘liq jinoiy uyushmalar tuzish, mansab vakolatlarini suiiste’mol qilgan holda giyohvand moddalar savdosiga homiylik qilish va bunday jinoyatlarni yashirish kabi xatti-harakatlarga qarshi yangi qoidalar kiritiladi. Qonun loyihasi mualliflari bunday jinoyatlar uchun 5 yildan 20 yilgacha qamoq jazosi berilishini taklif qilishgan.
Bundan tashqari, amaldagi qoidalarga kiritilgan o‘zgartirishda bunday jinoyatlarni takrorlagan shaxslarga shartli ravishda ozod qilish chorasi qo‘llanilmasligi belgilangan.
Unda shuningdek, ma’lum moddalar ro‘yxati keltirilgan band ham mavjud. Shunday qilib, pregabalin, tropikamid va sibutramin kabi kuchli ta’sir qiluvchi moddalarni o‘z ichiga olgan ko‘p miqdordagi giyohvand moddalarni ishlab chiqarish, qayta ishlash, saqlash, tashish yoki sotishda aybdor deb topilgan shaxslar 10 yildan 20 yilgacha qamoq jazosiga hukm qilinadi.
Yoshlarga alohida e’tibor qaratilmoqda, maktablarda, boshqa ta’lim muassasalarida, talabalar yotoqxonalarida, bolalar lagerlarida va internetda giyohvand moddalar sotish uchun jazolar yanada qattiqlashgan. To‘g‘ri, bu yerda tafsilotlari keltirilmagan. Biroq, jamoat joylarida taqiqlangan moddalarni iste’mol qilish 15 kungacha ma’muriy qamoqqa olish bilan jazolanishi ma’lum.
Parlament a’zolari oldida chiqish qilarkan, Mamatov prezident Shavkat Mirziyoyev farmoniga binoan mamlakatda giyohvand moddalar savdosiga qarshi kurash bo‘yicha sa’y-harakatlarni muvofiqlashtirish uchun prezident Administratsiyasi huzurida Giyohvand moddalarni nazorat qilish agentligi tashkil etilayotganini eslatib o‘tdi.
Joriy yilning noyabr oyi boshida prezident Shavkat Mirziyoyev Giyohvand moddalar bilan bog‘liq jinoyatlarning oldini olish va ularga qarshi kurashish bo‘yicha kompleks amaliy harakatlar milliy dasturi loyihasini ma’qulladi. Hujjat 2025-2026 yillarga mo‘ljallangan bo‘lib, 100 dan ortiq tezkor — profilaktik, tashkiliy-tarbiyaviy va axborot-tashviqot kampaniyalarini o‘z ichiga oladi.
Global choralar dolzarbliligi salbiy statistika bilan bog‘liq bo‘lib, unga ko‘ra 2025 yil boshidan beri 11 000 dan ortiq giyohvand moddalar bilan bog‘liq jinoyatlar aniqlangan va taxminan 2,5 tonna giyohvand moddalar musodara qilingan. Har yili giyohvand moddalarning yangi turlari va noqonuniy harakatlarni sodir etish usullari paydo bo‘lmoqda.
O‘shanda giyohvandlikka qarshi bir qator tashabbuslar ham taklif qilindi, jumladan, keskin jinoyat qonunchiligi mexanizmlarini qo‘llash, yoshlarga nisbatan sodir etilgan jinoyatlar uchun jazolarni kuchaytirish va boshqalar.
