O‘zbekiston Sog‘liqni saqlash vazirligi «Elektron retsept» tizimini Toshkent shahri va 15 ta shahar va tumanlarda bosqichma-bosqich joriy etish to‘g‘risida buyruq chiqardi. Hujjatga ko‘ra, yangi tizim uchta toifadagi dori vositalari uchun majburiy bo‘ladi: antibiotiklar, sintetik antibakterial dorilar va tizimli gormonal dorilar. Bu haqda vazirlik matbuot xizmati xabar berdi.
Shu bilan birga, shifokorlarga o‘tish davrida va favqulodda holatlarda qog‘oz retseptlar berishga, dorixonalarga esa tegishli hujjatlar asosida dori vositalarini sotishga ruxsat beriladi.
Sog‘liqni saqlash vazirligi rahbari Asilbek Xudayarov tomonidan chiqarilgan buyruqda ta’kidlanishicha, agar bemorda yoki uning vakilida elektron retsept bo‘lmasa, farmatsevt xaridorning pasport ma’lumotlarini tekshirgandan so‘ng dori berish huquqiga ega bo‘ladi. Bu dorixona xodimi fuqaroning JSHSHIR (jismoniy shaxsning shaxsiy identifikatsiya raqami) ni umumiy ma’lumotlar bazasiga kiritishi va shifokor tomonidan berilgan elektron retseptni ko‘rib chiqishi kerakligini anglatadi.
Bundan tashqari, surunkali kasalliklarga chalingan bemorlarga dori-darmonlarni buyurishning maxsus tartibi belgilandi. Bu holda, retsept muddati shifokorning xohishiga ko‘ra 90 kungacha uzaytirilishi mumkin. Muhimi, elektron retsept va unga mos keladigan QR kodning amal qilish muddati butun davolash kursi uchun uzaytiriladi.
Shuningdek, tibbiyot muassasalari va farmatsevtika tashkilotlari retseptlar va bemorlar haqidagi ma’lumotlar mutlaqo bepul taqdim etiladigan yagona DMED tizimiga ulanishi belgilab qo‘yilgan.
Alohida bo‘lim retsept bo‘yicha beriladigan dorilar ro‘yxatini ishlab chiqishga bag‘ishlangan. «Elektron retsept» tizimi asosida beriladigan dori vositalarining ro‘yxati bosqichma-bosqich shakllantirilib, bunda alohida ro‘yxatlar ijtimoiy xavf va sohada yuzaga keladigan ehtiyojlardan kelib chiqqan holda har bir bosqichda Ekspertlar kengashi tomonidan tayyorlanadi hamda tasdiqlanadi. Bundan tashqari, Kengashning haftalik ochiq yig‘ilishlari juma kunlari o‘tkazishi rejalashtirilgan.
Elektron retsept tizimining ishlashi bo‘yicha doimiy ma’lumot va fikr-mulohazalarni taqdim etish uchun Sog‘liqni saqlash vazirligi 24/7 qo‘ng‘iroqlar markazini tashkil etdi. Fuqarolar 1003 qisqa raqamiga qo‘ng‘iroq qilib, savollar berishlari mumkin.
Vazirlikning aniqlik kiritishicha, sinov shahar va tumanlarida yangi dori vositalarini sotish tizimiga o‘zgartirish kiritish to‘g‘risidagi buyruq davlat va xususiy muassasalar shifokorlari, tegishli idoralar vakillari va sog‘liqni saqlash mutaxassislari ishtirok etgan ishchi yig‘ilishda bildirilgan takliflarga asoslangan.
SSVning qayd etishicha, «Elektron retsept» tizimi, eng avvalo, davolash xavfsizligini oshirish, dori vositalarini tayinlashda mas’uliyatni kuchaytirish va ularning aylanmasini tartibga solishga qaratilgan. «Ushbu tizim doimiy monitoring asosida fuqarolar va tibbiyot xodimlarining fikr-mulohazalarini inobatga olgan holda bosqichma-bosqich joriy etilmoqda», — deyiladi xabarda.
«Elektron retsept» tizimining sinov versiyasi 10 dekabrdan boshlandi. Yangi qoida ko‘plab poytaxt aholisini g‘azablantirdi. Ular dorixonalardan hatto «oddiy dori-darmonlar»ni ham sotib ololmayotganliklaridan shikoyat qilishdi.
Yangi qoidalar bemorlar va mutaxassislar orasida norozilikka sabab bo‘ldi. Toshkentliklar hatto dorixonalardan «oddiy dori-darmonlar»ni ham sotib ololmayotganidan shikoyat qilishdi. Ijtimoiy tarmoq foydalanuvchilari deyarli har kuni sotib olinayotgan dori-darmonlar retseptlar ro‘yxatiga kiritilganidan norozilik bildirishdi.
Immunolog va tibbiyot shifokori Azizaxon Xodjayeva «Elektron retsept» loyihasini mutlaqo xom, bema’ni va sinovdan o‘tkazilmagan deb hisobladi. Uning so‘zlariga ko‘ra, shifokorlar dori-darmonlarni buyurish uchun yagona elektron tizimga kira olmaganlar va farmatsevtlar umumiy ma’lumotlar bazasida dori-darmonlarning noto‘g‘ri ko‘rsatilishidan g‘azablanishgan.
Ushbu tanqidlarga Sog‘liqni saqlash vazirligi darhol e’tibor qaratdi. Fuqarolar va shifokorlar shikoyatlarini tahlil qilish va klinikalarning ish yuklamasi, dori-darmonlarni berish tartiblari va raqamli xizmatlar barqarorligi bilan bog‘liq vaziyatni baholash uchun ishchi guruh tuzildi.
Bundan tashqari, vazirlik elektron retsept tizimini joriy etish bilan bog‘liq shikoyatlarni qabul qilish uchun maxsus @ssv_pilotbot Telegram-botini ishga tushirdi.
