Kirill Kuxmar fotosurati/TASS
Rossiya Ichki ishlar vazirligi taxminan 160 ming O‘zbekiston fuqarosini nazorat ostidagi shaxslar reyestridan o‘chirdi. Ushbu fuqarolarning 70 mingdan ortig‘i migratsiya organlari bilan huquqiy maqomi hal qilingani sababli qora ro‘yxatdan chiqarilgan, qolganlari esa boshqa sabablarga ko‘ra, jumladan, belgilangan muddat ichida Rossiya Federatsiyasidan chiqib ketishlari sababli chiqarilgan. Markaziy Osiyo respublikasi Tashqi ishlar vazirligi Konsullik-huquqiy departamenti attashesi Temurbek Hamidov ushbu statistikani «Dunyo» nashriga bergan intervyusida keltirib o‘tdi.
Diplomatik mahkama xodimi mehnat migrantlari manfaatlarini himoya qilish Tashqi ishlar vazirligi uchun ustuvor vazifa ekanini ta’kidladi. Bu sohada keng ko‘lamli ishlar olib borilmoqda, jumladan, Rossiyada yashovchi vatandoshlardan so‘rovlar va shikoyatlarni qabul qilish uchun ishonch telefonlari tashkil etilmoqda. Hozirda Moskvadagi O‘zbekiston elchixonasida, shuningdek, Rossiya Federatsiyasidagi barcha respublika konsulliklarida 24 soatlik koll-markazlari faoliyat yuritmoqda.
Ushbu sa’y-harakatlar natijalari haqida gapirarkan, Hamidov joriy yil yanvar-sentyabr oylari oralig‘ida diplomatik vakolatxonalar migrantlarning 50 000 dan ortiq murojaatlarini ko‘rib chiqqaniga oid statistikani keltirdi. Ulardan 3246 nafar fuqaroga ish topish yoki ish bilan bog‘liq nizolarni hal qilishda yordam berilgan. TIV xodimlari 381 nafar fuqaroga vijdonsiz ish beruvchilardan 309 918 AQSH dollari miqdorida maoshni undirishda yordam berishgan.
Bundan tashqari, 1 323 nafar fuqaroga ish beruvchilar tomonidan noqonuniy tarzda olib qo‘yilgan pasportlari qaytarib berilgan. Og‘ir vaziyatga tushib qolgan 552 nafar fuqaroga 125 303 AQSH dollari miqdorida moliyaviy va moddiy yordam ko‘rsatilgan.
Hisobot davrida 84 409 nafar fuqaro Rossiyadagi O‘zbekiston konsullik idoralariga legallashtirish masalasi bo‘yicha murojaat qilgan va mutaxassislar batafsil maslahatlar berishgan. Olti ming nafar O‘zbekiston fuqarosi O‘zbekiston pasportini olish uchun ariza topshirgan.
Hujjatlarini yo‘qotgan yoki pulsiz qolgan, shu jumladan, Rossiya IIVning «Maxsus hibisxona»larida saqlanayotgan 1 929 nafar, jami 17 479 nafar fuqaroga Vatanga qaytishda ko‘maklashilgan.
Hamidov shuningdek, uning vazirligi migrantlarga hujjatlar rasmiylashtirilishni soddalashtirish uchun Rossiya tashkilotlari bilan yaqindan hamkorlik qilayotganini aytdi. Masalan, hujjatlarni rasmiylashtirish, chiqishdan oldin o‘qitish va mehnat migrantlarini testdan o‘tkazishni uydayoq amalga oshirish, ya’ni Toshkent va Jizzaxdagi Rossiya oliy o‘quv yurtlari filiallarida, rus tili, tarixi va Rossiya Federatsiyasi qonunchiligini o‘rgatish bo‘yicha o‘quv markazlarini tashkil etish bo‘yicha muloqot bo‘lib o‘tgan.
Diplomatning qo‘shimcha qilishicha, migratsiya masalalari yaqinda O‘zbekiston Tashqi ishlar vaziri o‘rinbosari Olimjon Abdullayev va Rossiyaning O‘zbekistondagi elchisi Aleksey Yerxov o‘rtasida bo‘lib o‘tgan uchrashuvda ham muhokama qilingan. Munozara Rossiya Federatsiyasidagi immigrantlarning farzandlari uchun maktabgacha va maktab ta’limidan foydalanish imkoniyati, shuningdek, ularning oilalari bilan ishlash imkoniyatlariga qaratilgan. Xavfsizlik tekshiruvlari va reydlar muzokaralarning alohida diqqat markazida bo‘lgan. O‘zbekiston Tashqi ishlar vazirligi vakillari bunday harakatlar fuqarolarning qonuniy huquqlarini buzmasdan, to‘g‘ri va inson qadr-qimmatini hurmat qilgan holda amalga oshirilishi kerakligini ta’kidlaganlar.
ℹ️ Chet elliklarni chiqarib yuborish va nazorat ostidagi shaxslarni ro‘yxatga olish to‘g‘risidagi qonun 2024 yil yozida «Krokus siti xoll»ga uyushtirilgan teraktdan so‘ng qabul qilingan. Reyestrga kiritilgan chet elliklar chiqarib yuborilishi kerak va, xususan, ular yuridik shaxslar va mulkni ro‘yxatdan o‘tkazish huquqidan mahrum qilinadi.
IIV tomonidan nazorat qilinadigan tizim shu yilning 5 fevralida ishga tushirilgan edi. Bundan sal oldin vazirlik vakillari Rossiyada 670 ming migrant noqonuniy yashayotganini, ularning yarmidan ko‘pi ayollar va bolalar ekanini xabar qilishgan edi.
Nazorat ostidagi shaxslar reyestri ishga tushirilganidan bir necha kun o‘tgach, inson huquqlari faollariga chet ellik fuqarolardan kerakli ruxsatnomalarga ega bo‘lishlariga qaramay, ularni asossiz ravishda qora ro‘yxatga kiritishganiga oid shikoyatlar kelib tusha boshladi.
